भाषेचे प्रेम आणि भाषेचा द्वेष
भाषेवरच्या प्रेमाचा आणखीही एक नियम दिसतो. पहिल्या जागतिक मराठी परिषदेच्या अध्यक्षपदावरून श्री. वि. वा.शिरवाडकर म्हणाले (11 ऑगस्ट, 1989), की जो...
Read More
शालेय शिक्षण आणि इंग्रजी माध्यम
ऐतिहासिक अन्वयार्थ असे म्हटले जाते, की चूक करणे हा माणसाचा हक्क आहे; पण तसलीच चूक पुन्हा करणे हा मूर्खांचा हक्क...
Read More
काळाची एक शैक्षणिक गरज
मराठी भाषेला बरे दिवस यायचे असतील - निदानपक्षी महाराष्ट्रात यायचे-तर मराठीभाषकांनी तिची अवहेलना थांबवली पाहिजे. या अवहेलनेचा एक सगळ्यांना जाणवणारा...
Read More
भाषिक समता, बंधुता, आणि स्वाधीनता
एखाद्या जनसमूहात इंग्रजीत बोलणारी माणसं केवळ इंग्रजीत बोलत आहेत एवढ्यावर भाव खाऊन जातात, किंवा इंग्रजी येत नाही, म्हणून न्यूनगंडाने पछाडून...
Read More
भाषा शिक्षण
आपल्याला सर्वांना किमान एक स्वभाषा येत असते, तीही परिसरातील घटकांकडून आपण नकळत शिकतो, हे भाषासंपादन शिक्षणव्यवस्थेत आपण आणखी पुढे नेतो,...
Read More
भाषा शिक्षण
तुमचे मूल कोणत्या माध्यमातून शिक्षण घेते? किंवा तुम्ही कोणत्या माधमातून शिकलात? असे कुणी विचारले तर मराठी/इंग्रजी/हिंदी असे उत्तर येते. विचार...
Read More
शिक्षणाची माध्यमे आणि भाषा
तुमचे मूल कोणत्या माध्यमातून शिक्षण घेते? किंवा तुम्ही कोणत्या माधमातून शिकलात? असे कुणी विचारले तर मराठी/इंग्रजी/हिंदी असे उत्तर येते. विचार...
Read More
भाषा आणि शिक्षण
भाषा आणि शिक्षण ह्या विषयाचा चार वेगळ्या अंगांनी विचार करता येईल. एक म्हणजे, शिक्षण भाषेमधून घेतले जाते हा. भारदस्त भाषेत...
Read More
भाषा आणि जीवन
ऋग्वेदाच्या दहाव्या मंडलात वाणीला उद्देशून एक ऋचा आहे. (10:71:4) उत त्व: पश्चन्न ददर्श वाचम् उत त्व: शृण्वन्न शृणोत्येनाम् तो त्वस्मै...
Read More
दुसरा डोळा केव्हा उघडणार?
प्रगत समाजाला केवळ औपचारिक शिक्षण पुरेसे ठरत नाही. प्रगत समाजाचे शिक्षण आणि संशोधन हे दोन डोळे आहेत. संशोधनासाठी जिज्ञासू वृत्ती...
Read More
बहुमानार्थी बहुवचन
प्रश्न : प्रत्येक भाषेचे स्वत:चे संकेत भाषांतर करताना गमती निर्माण करतात. संस्कृतातून मराठीसारख्या अनेक भाषांत आलेला संकेत म्हणजे आदरणीय व्यक्तीला...
Read More
लहान मुलांसारखे बोलायला शिकणे
मराठीच्या भाषाव्यवहारात वाणीच्या हाताळणीचे काही ओळखीचे साचे तयार झालेले आहेत. अगदी लहान मुले भाषा प्रथम शिकतात, तेव्हा त्यांचे भाषाप्रयोग काही...
Read More
लोकशिक्षण : कसे आणि कुणासाठी?
लोकशिक्षण आणि मराठी भाषा या लेखात शिक्षणाचे कार्य आणि शिक्षणामधील संज्ञापनाचे स्वरूप स्पष्ट केल्यानंतर, प्रत्यक्षात लोकशिक्षण कशा तर्हेने घडते हे,...
Read More
शिक्षणाची तरतूद आणि माध्यम
कोणत्याही मानवसमाजाला आपल्या नव्या पिढीच्या शिक्षणाची काही तरतूद करावी लागते. मग तो समाज म्हणजे एखादी वन्य टोळी असो, शेती करणारी...
Read More
शिक्षण म्हणजे काय, कसे, आणि कशासाठी?
शिकणे आणि शिकवणे आपण शिकतो, आपण शिकवतो, आपण शिकवलेले दुसरा शिकतो, ही देवघेव घडते त्यामध्ये नेमके काय घडते? काय घडायला...
Read More
भाषा वैज्ञानिक पद्मश्री डॉ. अशोक केळकर
पालकनीतीच्या शिक्षण-माध्यम विशेषांकासाठी मी केळकरसरांना लेख मागितला होता. पालकनीती हे तेव्हा अगदी नवं मासिक होतं. अनुभवाचा तर सर्वार्थानं अभाव होता....
Read More
प्रास्ताविक – जुलै २००२
26 जानेवारीच्या वर्तमानपत्रानं एक आनंदाची बातमी दिली. डॉ. अशोक केळकर यांना पद्मश्री मिळाल्याची. डॉ. केळकरांची योग्यता माहीत असणारांना या बातमीनं...
Read More
