स्वभाषा आणि इतर भाषा – डॉ. नीती बडवे

भाषेच्या शिक्षणासंदर्भातले  विचार मांडणारी ही लेखमाला  ऑगस्ट 99च्या अंकापासून  सुरू झाली.  या लेखमालेतील  भाषा आणि विकास,  बोली आणि प्रमाणभाषा  या मुद्यांनंतरचा हा तिसरा लेख. भाषण कौशल्य हे आज यशस्वी  होण्यासाठी लागणारं महत्त्वाचं साधन आहे. आपल्याला स्वत‘बद्दल किंवा आपल्या ‘‘माला’’बद्दल ( Read More

संवादकीय – डिसेंबर १९९९

दिवाळीच्या शिक्षण विशेषांकाच्याच मागील  पानावरून पुढे चालू असलेला हा अंक. शिक्षण व्यवस्थेतल्या प्रश्नांबद्दल विचार करत असताना या व्यवस्थेमध्ये अपयशी ठरलेली, अपमानाच्या, निराशेच्या झाकोळात उद्ध्वस्त होऊन लढणं सोडून दिलेली असंख्य मुलं नजरेआड करता येत नाहीत. यामध्ये वैयक्तिक प्रयत्नांचा भाग किती आणि Read More

वाट शिकण्याची…

शुभदा जोशी कोथरूडमधील लक्ष्मीनगर या वस्तीतील मुलांच्या अनौपचारिक वर्गाच्या उपक‘माबद्दल, ‘पालकनीतीच्या खेळघराबद्दल’ आपण यापूर्वीही वाचलं आहेच. केवळ वस्तीमधल्या मुलांचा दर शनिवारचा अनौपचारिक वर्ग एवढच त्याचं स्वरूप रहाणं पुढे शक्य नव्हतं. कारण हा वर्ग चालवत असतानाच अनेक प्रश्न पडत होते. काही प्रश्नांची Read More

आर्यपूर्वकालीन भारतीय शिक्षण पद्धती

अरविंद वैद्य भारतातील शिक्षणाच्या इतिहासावरील कोणतेही पुस्तक उघडले की पहिला भाग असतो ‘वैदिक शिक्षण पद्धती’. वेद हे आर्यांचे वाङ्मय-मौखिक, कारण ते रचले गेले तेव्हा भाषा निर्माण झालेली होती पण लिपी नव्हती. वेदकालीन शिक्षण असे जेव्हा इतिहासकार म्हणतात तेव्हा त्यांना आर्यांचा Read More

जॉन ड्यूई

(20 ऑक्टोबर 1859-1 जून 1952) प्रसिद्ध अमेरिकन तत्त्वज्ञ व शिक्षणशास्त्रज्ञ. त्यांनी विपुल ग‘ंथलेखन केले. त्यांचे सुमारे 300हून अधिक ग‘ंथ प्रकाशित झाले. त्यांपैकी स्कूल अँड सोसायटी, हाऊ वी थिंक, डेमॉक‘सी अँड एज्युकेशन, एक्स्पीरिअन्स अँड एज्युकेशन वगैरे ग‘ंथ विशेष प्रसिद्ध आहेत. जीवनाच्या Read More

कला : एक शांतीदूत

लेखक: कृष्णकुमार अनुवाद: विनय कुलकर्णी टाईम्स ऑव्हइंडियामध्ये आलेला  हा लेख कदाचित अनेकांच्या  वाचनातून निसटलाही असेल.  शिक्षणाचा विचार मुळापासून करताना आजूबाजूचं युद्धमय वातावरण, हिंसात्मक व्यवहार, अणुचाचण्या या सर्वांकडे दुर्लक्ष करून चालत नाही. या लेखात श्री. कृष्णकुमार यांनी कलाशिक्षणाला विशेष महत्त्व दिलं  Read More