शिक्षणाची तरतूद आणि माध्यम

कोणत्याही मानवसमाजाला आपल्या नव्या पिढीच्या शिक्षणाची काही तरतूद करावी लागते. मग तो समाज म्हणजे एखादी वन्य टोळी असो, शेती करणारी वाडी असो, सर्कशीचा किंवा नाटकाचा खेळ करणारी फिरती कंपनी असो, किंवा उपनगरी वसाहत असो. याचे कारण अगदीं साधे आहे. माणसाला Read More

शिक्षण म्हणजे काय, कसे, आणि कशासाठी?

शिकणे आणि शिकवणे आपण शिकतो, आपण शिकवतो, आपण शिकवलेले दुसरा शिकतो, ही देवघेव घडते त्यामध्ये नेमके काय घडते?  काय घडायला हवे आणि ते कसे? हे उमजले तर शिक्षणप्रक्रिया अधिक सुजाण होईल. 1. माणूस शिकतो म्हणजे नेमके काय होते? जी गोष्ट Read More

भाषा वैज्ञानिक पद्मश्री डॉ. अशोक केळकर

पालकनीतीच्या शिक्षण-माध्यम विशेषांकासाठी मी केळकरसरांना लेख मागितला होता. पालकनीती हे तेव्हा अगदी नवं मासिक होतं. अनुभवाचा तर सर्वार्थानं अभाव होता. अशावेळी थेट डॉ. अशोक केळकरांना लेख मागण्याबद्दल काहींनी मला धाडशीही म्हटलं होतं. प्रत्यक्षात डॉ. केळकरांनी मला लेख दिला तो इतक्या Read More

प्रास्ताविक – जुलै २००२

26 जानेवारीच्या वर्तमानपत्रानं एक आनंदाची बातमी दिली. डॉ. अशोक केळकर यांना पद्मश्री मिळाल्याची.  डॉ. केळकरांची योग्यता माहीत असणारांना या बातमीनं विशेष आनंद झाला. यापूर्वीच मिळायला हवी होती असंही काहींना वाटलं.  डॉ. अशोक केळकर हे भाषावैज्ञानिक आहेत. आपल्यापैकी अनेकांच्या मनात भाषा Read More

संवादकीय – जुलै २००२

पालकनीतीच्या खेळघरात ‘संवाद’ हे शिकण्या-शिकवण्याचं माध्यम आहे. औपचारिक पद्धतीनं शिकण्यापेक्षा, मुलं अनुभवांतून शिकतील असा प्रयत्न असतो. मुलं स्वत:बद्दल आणि सभोवतालच्या जगाबद्दल जाणीवपूर्वक विचार करतील, त्यातल्या संगती-विसंगतींबद्दल त्यांना प्रश्न पडतील, त्यांच्या उत्तरांचा शोध घेण्याचा प्रयत्न घडेल… तरच ह्या पद्धतीनं पुढं जाणं, Read More

मुलांची भाषा आणि शिक्षक लेखक – कृष्णकुमार – अनुवाद – वर्षा सहस्रबुद्धे – लेखांक – 8

वाचन म्हणजे काय? ज्यांना वाचता येत नाही, अशांसाठी वाचन म्हणजे एक गूढच आहे. सुमारे वीसेक वर्षांपूर्वीपर्यंत तज्ज्ञांनाही ते नेमके ठाऊक नव्हते. मूल वाचायला शिकते तेव्हा नेमके काय घडते हे तज्ज्ञ सांगू शकत नव्हते. रूढी-परंपरेच्या आणि आपल्या अनुभवाच्या आधाराने शिक्षकांनी काही Read More