जेव्हा बाबा लहान होता…

अलेक्झांडर रास्किन    [अनुवाद : प्रीती पुष्पा-प्रकाश] हितगूज… पालकांशी… मुलांशी नमस्कार पालकहो! ‘जेव्हा बाबा लहान होता…’ हे मूळचं रशियन पुस्तक. अलेक्झांडर रास्किन यांनी मुलांसाठी लिहिलेलं. ते स्वतः एक पालक होते. माझ्या हातात हे पुस्तक पालक झाल्यावरच आलं. छोट्या सुहृदला तर Read More

संवादकीय – फेब्रुवारी २०२२

‘दर दोन आठवड्यांना एक भाषा, तिच्याशी जोडलेला संपूर्ण सांस्कृतिक आणि बौद्धिक वारसा सोबत घेऊन पृथ्वीच्या उदरात गडप होते.’ समाजाचे अस्तित्व त्याच्या भाषेशी जोडलेले असते. तिच्या माध्यमातून पारंपरिक ज्ञान जोपासले जाते आणि पुढील पिढ्यांकडे सोपवले जाते. मातृभाषेतून बोलताना आपल्याला अभिमान वाटायला Read More

शाळा असते कशासाठी?  – भाग 1

या कोविडकाळानं आपल्या एकूणच सामुदायिक बुद्धिमत्तेवर चांगलाच प्रकाश टाकला आहे.आपले अग्रक्रम स्पष्ट केले आहेत. आपल्या सामुदायिक वर्तनातून हे पुरेसं स्पष्ट आहे.शिक्षण, शाळा याकडे केवळ सरकारच नाही, तर समाजही कसं पाहतो हे ह्या निमित्तानं आपल्याला कळलं आहे.एकूणात शाळा वगैरे गोष्टी लोकांसाठी Read More

व्हेरियर एल्विन

व्हेरियर एल्विनचे थोडक्यात वर्णन करणे जवळपास अशक्यच म्हणावे लागेल. तो भारतात आला एक ख्रिश्चन मिशनरी म्हणून. पुढे मध्यभारतातल्या आदिवासी लोकांच्या संपर्कात आल्यावर त्याने स्वतःच धर्मांतर केले. जन्माने ब्रिटिश असलेला व्हेरियर पुढे भारतीय झाला.त्याने दोन आदिवासी स्त्रियांशी लग्न केले.तो गांधींविरूद्ध बंड Read More

भाषाविकासाचा सुदृढ पाया रचणारी पहिली तीन वर्षे  

भाषा माणसाला इतर प्राण्यांपासून वेगळे बनवते.ते त्याचे अभिव्यक्त होण्याचे एक महत्त्वाचे साधन आहे.  विचार व्यक्त करायला, वाद-संवादासाठी, ज्ञान मिळविण्याकरता; थोडक्यात म्हणजे ‘ये हृदयीचे ते हृदयी’ करण्याकरता  भाषेइतके प्रभावी माध्यम दुसरे नाही. म्हणून बाळाची सर्वार्थाने वाढ होण्याची पूर्वतयारी म्हणून भाषेच्या विकासाकडे Read More

मातृभाषा की मौत

माँ के मुँह में ही मातृभाषा को क़ैद कर दिया गया और बच्चे उसकी रिहाई की माँग करते-करते बड़े हो गए। मातृभाषा ख़ुद नहीं मरी थी उसे मारा गया था पर, माँ यह कभी न जान सकी। रोटियों के सपने Read More