सख्खे भावंड
लेखक- रॉजर फाऊट्स रुपांतर – आरती शिराळकर लेखांक – ३ यलाहोमा इथे राहताना, माणसांनी वाढवलेल्या चिंपाझींना खुणांची भाषा शिकविण्याचं माझं...
Read More
मूल्यशिक्षण
सुमन ओक लेखांक – ६ मूल्यशिक्षणाच्या अध्ययन/अध्यापनाबद्दलची चर्चा आपण मागील लेखात सुरू केली. त्यातील जाणीव निर्माण करणे आणि विद्यार्थ्यांसमोर आदर्श...
Read More
एड्सची साथ आणि स्त्रिया
संजीवनी कुलकर्णी मागील अंकात या लेखाच्या पहिल्या भागात आपण एच्.आय्.व्ही.च्या साथीचे टप्पे, त्याची कारणं याबद्दल वाचलंत. भारतीय स्त्रीचं आयुष्य लग्न,...
Read More
ऑगस्ट २००३
या अंकात... संवादकीय – ऑगस्ट २००३एड्सची साथ आणि स्त्रिया (भाग2) - संजीवनी कुलकर्णीमूल्य शिक्षण - सुमन ओकस्वधर्म - वृषाली वैद्यसख्खे भावंड...
Read More
संवादकीय – ऑगस्ट २००३
पुण्यातील एका कॉलेजमध्ये रॅगिंग झाल्याची आणि त्या तक्रारीला उत्तर म्हणून 26 विद्यार्थ्यांची कॉलेजमधून हकालपट्टी झाल्याची बातमी 20 जुलै 03 रोजी...
Read More
संविधानाची ऐशीतैशी
आपण प्रवासाला निघालो, वाटेत गाडीचं चाक पंयचर झालं, तर जवळच्या पेटोलपंपाशेजारी टायरवाला असतो. हमखास ‘अण्णा’. आजूबाजूच्या टापूत ना गाव -...
Read More
सख्खे भावंड – लेखांक ३ – लेखक – रॉजर फाऊट्स्, संक्षिप्त रुपांतर – आरती शिराळकर
वाशूला खुणांची भाषा शिकविताना डॉ. गार्डनर व त्यांच्या सहकार्यांनी अतोनात कष्ट घेतले. तिने खुणांच्या भाषेत वापरलेल्या प्रत्येक शब्दाची नोंद करताना...
Read More
मूल्यशिक्षण – लेखांक ५ – सुमन ओक
मूल्यशिक्षणाचे अध्ययन/अध्यापन ब्रिटिश काळापासून आणि स्वातंत्र्यानंतरही आपल्या शिक्षण प्रक्रियेस धर्मातीत - धर्मापासून अलिप्त बनवण्याचा प्रयत्न झाला. 1950 च्या आसपास मात्र...
Read More
उमेदवारी (लेखांक – 16)
रेणू गावस्कर रेणूताईंनी त्यांच्या कामाची सुरुवात मुंबईच्या ‘डेव्हिड ससून इंडस्टियल स्कूल’ या उन्मार्गी मुलांच्या संस्थेमधून केली. या आणि इतरही अनेक...
Read More
असा विद्यार्थी अशी शाळा
कल्पना तावडे निवृत्तीच्या काळात जरासं गावाबाहेर, शांत बंगला बांधून राहायचं अशी तावडे कुटुंबियांची योजना. कोल्हापूरच्या राजेंद्रनगर भागात स्वातंत्र्य सैनिक वसाहतीत...
Read More
एड्सची साथ आणि स्त्रिया
संजीवनी कुलकर्णी फार फार वर्षांपूर्वीची ही गोष्ट नाही. 80 नंतरच्या दशकात एड्सच्या साथीची जाणीव जगाला झाली, तेव्हा स्त्रियांचा हा प्रश्न...
Read More
अपयशाचे खापर कुणाच्या माथ्यावर
वेगवेगळ्या परीक्षांच्या निकालाचा मोसम नुकताच संपला. वर्तमानपत्रांचे रकाने गुणवत्ताप्राप्त विद्यार्थ्यांच्या मुलाखती व बातम्या यांनी भरले. विविध दैनिकांमध्ये या विद्यार्थ्यांची यशोगाथा,...
Read More
संवादकीय – जुलै २०१३
बाराजूनलाचेन्नईमधल्याएकाप्रथितयशशाळेतदहावीतशिकतअसलेल्याएकामुलानंआत्महत्याकेली. मृत्यूपूर्वीलिहिलेल्याचिठ्ठीततोम्हणतो, ‘‘मलाहेआयुष्यआवडतनाहीम्हणूनमीहेकरतआहे. माझ्यामरणासाठीकोणीहीरडूनये. मलाहीशाळाआवडतनाही. मलामिळणारेगुणहीअतिशयअपुरेआहेत.’’ कमीमार्कपडलेम्हणूनशिक्षकांनीकेलेेल्यामारहाणीच्यापार्श्वभूमीवरहीघटनाघडली. आपणमोठ्यांच्याअपेक्षांनापुरेपडूशकतनाही, यानिराशेतूनत्याचाखचलेलाआत्मविश्वासआणिविफलताअंगावरशहारेआणणारीआहे. हेवाचतानादीडवर्षापूर्वीघडलेलीपुण्यातलीघटनाहीआठवली. विमलाबाईगरवारेशाळेतल्याएकावडारीसमाजातल्यामुलानंउच्चवर्णीयशिक्षकाच्यामार-अपमानानंखचूनजाऊनआत्महत्याकेलीहोती. हेमृत्यूआपल्यालाजागंकरताहेत. शाळांमधूनहोणार्याशारीरिकशिक्षाह्यादखलपात्रगुन्हाआहेत. हेसर्वांनाचमाहीतआहे. तरीहीचेन्नईच्यायाशाळेतरात्रभरशिक्षाम्हणूनडांबूनठेवण्यासाठीसेलरूमआणिकोंडूनमुलांनामारणंशक्यव्हावं - कोणमारतंयतेकळूनयेयासाठीडार्करूमहोती. इतरत्रहीअशाक्रूरवागणुकीचीवानवानाही. शाळाआजइथपर्यंतपोचतातकशायाच्याकारणांचाशोधघ्यायलाहवा. कडकशिस्तीसाठीप्रसिद्धअसलेल्यापुण्यातल्याएकाकॉन्व्हेंटमधलीपरिस्थितीपाहूया...
Read More
प्रतिसाद- जुलै २००३
‘तुमचामुलगाजराजास्तचसंवेदनशीलआहे!’ विनूनुकताचपाचवीतगेलाहोतातेव्हाएकेदिवशीडबडबल्याडोळ्यांनीघरीआला. ‘‘कायझाले?’’ ‘‘आजआमचेहेडमास्तरआमच्यावर्गातआलेहोते. तेम्हणाले, ‘‘सगळ्यागावामधलीडुकरंआणूनजमाकेलीआहेतइथं.’’ ‘‘मगजरआम्हीडुकरंचआहोततरकशालाशिकविताततेआम्हाला? मास्तरहीटाकूनबोलतात, कानपिरगाळतात; चपराशीहीसंधीसापडलीकीठेवूनदेतात. इतकेनालायकआहोतआम्ही?’’ विनूचीतक्रारआम्हीहेडमास्तरांपर्यंतपोचवलीतेव्हातेउद्गारले, ‘‘तुमचामुलगाजास्तचसंवेदनशीलआहे!’’ पेशानेशेतकरीअसलेलेहेहेडमास्तरजेव्हाबाजारातबैलघ्यायलाजातात, तेव्हात्याच्यापाठीवरथापमारूनबघतात, त्याचीत्वचाथरथरतेकीनाहीते. नाहीथरथरलीतरत्यालामद्दडठरवूननापासकरतात. पणपोरालात्यांचेवाग्बाणलागले, तरमात्रअतिसंवेदनशीलठरवूनमोकळेहोतात. (करुणाफुटाणे,...
Read More
संवादकीय – जुलै २००३
बारा जूनला चेन्नईमधल्या एका प्रथितयश शाळेत दहावीत शिकत असलेल्या एका मुलानं आत्महत्या केली. मृत्यूपूर्वी लिहिलेल्या चिठ्ठीत तो म्हणतो, ‘‘मला हे...
Read More
प्रतिसाद – जुलै २००३
‘तुमचा मुलगा जरा जास्तच संवेदनशील आहे!’ विनू नुकताच पाचवीत गेला होता तेव्हा एके दिवशी डबडबल्या डोळ्यांनी घरी आला. ‘‘काय झाले?’’...
Read More
सख्खे भावंड – लेखांक २- लेखक – रॉजर फाऊट्स्,
संक्षिप्त रुपांतर - आरती शिराळकर चिंपांझीला खुणांच्या भाषेतून बोलायला शिकवण्याचा अभिनव प्रयोग 1966 साली डॉ. गार्डनर यांनी सुरू केला होता....
Read More