संवादकीय – ऑगस्ट २००२

गेल्या 2/3 वर्षांत महाराष्ट्र सरकार शिक्षणाबाबत सातत्याने मूलभूत बदल करीत आहे. पहिलीपासून इंग्रजी, वस्ती शाळांची उभारणी, शाळांत शिक्षकांऐवजी शिक्षणसेवकांची नेमणूक, चौथी आणि सातवीसाठी बोर्डाच्या धर्तीवर सक्तीच्या परीक्षा इत्यादी. या मुद्यांवर पालकनीतीमधे आधीही मांडणी केली होती. गेल्या महिन्यात प्रथम इंग्रजी माध्यमाच्या Read More

प्रतिसाद – ऑगस्ट २००२

सप्रेम नमस्कार, ‘पालकनीती’चा नवा अंक मिळाला. या अंकाच्या संपादनासाठी आणि त्याच्या अंतर्बाह्य मांडणीसाठी खास अभिनंदन. डॉ. केळकरांच्या यथोचित गौरवासाठी ‘पालकनीती’ने घेतलेले श्रम अंकाच्या संपादनात जाणवतात. तसे डॉ. केळकरांचे विचार एकूण मराठी समाजात असायला हवेत तितके परिचित नाहीत. पालकनीतीचा परिवार अधिक Read More

‘हे विश्‍वाचे आंगण आम्हां दिलें आहे आंदण’

गांधीजींनी इंग्रजीला केंद्रबिंदू मानणार्‍या शिक्षणपद्धतीवर एकदा कडाडून टीका केली. त्या संदर्भात रवींद्रनाथ ठाकुर यांनी आधुनिक भारताच्या शिल्पकारांवर इंग्रजीचे किती वैचारिक ऋण आहे, याची आठवण करून दिली. त्यावर यंग इंडियाच्या 01:06:1921 च्या अंकात गांधीजींनी ‘इंग्लिश लर्निंग’ नावाचे एक टिपण उत्तरादाखल लिहिले Read More

शिक्षणाचे माध्यम : साहित्यादि कला

शिक्षणाचे एक माध्यम : कला या विषयावर डॉ. केळकर यांनी दिलेल्या व्याख्यानातील सुरवातीचा भाग याच अंकात पान 8 वर शिक्षणाची तरतूद आणि माध्यम या उतार्‍यात आलेला आहे. त्यानंतरचा भाग आपण या लेखात वाचणार आहात. ललितकला हेहि एक शिक्षणाचे माध्यम होऊ Read More

भाषेबरोबर शिकायची कलावती वाणी

जीवनप्रसंग, परिस्थिती, प्रसंग समजावून घेण्याची गोष्ट असो किंवा हाताळण्याची गोष्ट असो… थोडक्यात सांगायचे, तर परिसराचे आकलन आणि अभिभावन हा व्यवहार साधताना… भाषाव्यवस्था आणि भाषाप्रयोग यांचा हा व्यवहारसापेक्ष कार्यभाग महत्त्वाचा असतो. माणसाच्या प्रगत अवस्थेत भाषेचे कार्य नेहमीच व्यवहारसापेक्ष रहात नाही. कधी Read More

शिक्षणाचा आशय – काव्यकला

एक शिक्षिका वर्गात कविता शिकवत नसत. ‘‘तुम्ही आपापले पुस्तक उघडून ती कविता वाचा, पुन्हा वाचा, वाचत रहा म्हणजे तुम्हाला समजेल’’ म्हणत. त्यांना जाऊन विचारले, ‘‘तुम्हाला कविता आवडत नाहीत का?‘‘ ‘‘आवडतात ना, फारफार आवडतात’’. ‘‘मग तुम्ही शिकवत का नाही?’’ ‘‘कविता ही Read More