माझी ‘भाषा’ कोणती?

शिरीष दरक मी मराठी आहे की नाही याबद्दल माझ्या मनात अजूनही शंका आहे. जातीवरून भाषा ठरवणार्‍या लोकांसाठी कदाचित याचं उत्तर सोपं असेल. मराठवाड्यात म्हणजे मराठी प्रांतातच माझा जन्म झाला आणि शालेय शिक्षणही मराठी माध्यमातून झालं. पण घरात बोलायची भाषा मराठी Read More

विचार आणि भाषा

लेव वायगॉटस्की एखादा विचार आणि तो व्यक्त करण्यासाठी वापरलेली शब्दभाषा यांच्यातला संबंध म्हणजे बोट दाखवता येईल अशी एखादी वस्तू नव्हे. ती एक प्रक्रिया आहे. त्यासाठी विचारांमधून शब्दभाषेपर्यंत आपण पोचतो, तेव्हा ती भाषा नुसताच तो विचार धारण करून समोर येत नाही, Read More

संवादकीय – फेब्रुवारी २०१४

माणसाच्या मना-बुद्धीचं कौतुक आपल्याच काळजात भरून यावं! किती भाषांची निर्मिती केली माणसानं! त्यातल्या अनेक आता नष्टही झाल्या. एकमेकांशी संवादाच्या गरजेतूनच त्या निर्माण झाल्या असतील, नाही?भाषेसोबतीनं संस्कृती वाढली की संस्कृतीसोबतीनं भाषा? अनेक शतकांचा काळ त्यासाठी लागला असेल. त्या त्या समाजाची भौगोलिक Read More

संवादकीय – जानेवारी २०१४

आपल्या भारतात खोटेपणाची एकंदरीतच फार आवड आहे. आता बघा, समलिंगी संबंधात नेमकं अनैसर्गिक आणि गैर काय आहे? गुदसंभोगापुरताच मुद्दा असेल तर तो भिन्नलिंगी संबंधातही घडतो. पण हे काही कुणाला सांगायचंच कारण नाही. सर्वांना ते माहीत आहे. समलिंगी संबंधांच्या नैसर्गिकतेची साक्ष Read More

आम्ही पुस्तक बनवतो

खेळघर प्रतिनिधी फुलपाखराच्या जन्माची गोष्ट खेळघराच्या गच्चीवर मुलांनी बाग केली आहे. पाणी घालताना एकदा मुलांच्या लक्षात आलं की पानफुटीची पानं कुरतडल्यासारखी, आतून पोखरल्यासारखी दिसताहेत. बारकाईनं बघूनही त्यावर पानं खाणार्‍या अळ्या किंवा किडे दिसले नाहीत. ताईंनी इंटरनेटवर शोधून पाहिलं तेव्हा त्यांना Read More

निसर्ग जोपासनेचे तत्त्वज्ञ

मृणालिनी वनारसे इकॉलॉजीकल सोसायटी या नामवंत संस्थेचे संस्थापक, पर्यावरणीय अर्थशास्त्रज्ञ आणि सुप्रसिध्द पक्षीतज्ज्ञ प्रकाश गोळे यांचे नुकतेच निधन झाले. निसर्गाकडे, पर्यावरणाकडे बघण्याचा एक वेगळा आणि सर्वंकष दृष्टिकोन हे त्यांच्या विचाराचे मर्म होते. हा दृष्टिकोन प्रत्यक्ष जमिनीवर रुजवण्यासाठीचे त्यांचे मार्गही तितकेच Read More