“झाली गणितं करून? आता एवढा निबंध पाठ कर, मग खेळायला जा.’’ उषाचा आवाज चढलेला. घरातलं वातावरण तणावपूर्ण. बाईसाहेब आपल्या इयत्ता दुसरीतल्या लेकीचा-मैथिलीचा अभ्यास घेत होत्या. लेकीचे डोळे डबडबलेले, नाकाचा शेंडा लालीलाल झालेला. मला बघताच मैथिलीची कळी खुलली. धावत येऊन माझ्या Read More
चिंपांझी हा मानवाचा सर्वांत जवळचा नातेवाईक. रॉजर फाऊट्स् या अमेरिकन शास्त्रज्ञानं अतिशय जीव लावून केलेल्या चिंपांझींना भाषा शिकवण्याच्या प्रयोगाबद्दल ‘सख्खे भावंडं’ या लेखमालेत आपण वाचत आहात. वैद्यकीय प्रयोगांसाठी चिंपांझींचा होणारा वापर आणि त्यांना दिली जाणारी अमानवी वागणूक यामुळे रॉजर अस्वस्थ Read More
पुण्यात आल्यानंतर रेणूताईंनी अनेक कामांशी जोडून घेतलं. त्यातलं एक बुधवार पेठेतल्या वस्तीतल्या मुलांसाठी आहे. त्याबद्दल आपण ऑगस्ट, सप्टेंबरच्या अंकात वाचलं. शाळेच्या आवारातला संध्याकाळचा खेळ वर्ग बंद झाल्यानंतर तिथल्याच दुसर्‍या एका शाळेशी जोडून काम पुढं सरकलं. नूतन समर्थ विद्यालयाच्या पहिल्या पायरीशी Read More
माधुरीपुरंदरे शाळा म्हटलं की आपल्या डोळ्यासमोर चित्र उभं राहतं… गुरुजी शिकवताहेत… नि मुलं ऐकताहेत. थोड्या फार फरकानं, ऐकणं आणि समजावून घेणं म्हणजेच शिकणं अशी समजूत असते. परंतु मूल इतरही माध्यमातून शिकतं. त्यातलं ऐकण्याइतकंच महत्त्वाचं म्हणजे पाहणं, निरीक्षण. शब्दांच्याही आधी मनात Read More
वृषाली वैद्य आपण दिवाळीत मोठ्या प्रमाणात फटाके उडवतो हे खरंय पण त्याशिवायही आपण फटाके उडवतो. कधी ? लग्न समारंभात, क्रिकेटची मॅच जिंकल्यानंतर, हल्ली तर गणपती विसर्जनाच्या मिरवणुकीतसुद्धा! याचाच अर्थ फटाक्यांचा संबंध केवळ दिवाळीशी नसून आनंद व्यक्त करण्याचा तो एक मार्ग Read More
डिसेंबरचाअंकवर्षाखेरीचाअंकअसतो. मागेवळूनपाहण्याचा – सरत्यावर्षाकडे, निसटत्यावास्तवाकडे. गेल्यावर्षातकायकायघडलं, सुरुवातीलाकायहोतं, हेबघण्यासाठीम्हणूनमागीलवर्षीच्याडिसेंबरअंकाकडेनजरटाकलीआणिज्यालामानसशास्त्रात ‘देजावू’म्हणताततसंवाटलं. म्हणजेपरीक्षेतअगदीमागच्यावर्षीचीचप्रश्नपत्रिकायावी, गाळलेल्याजागाभरायलातसंचकाहीसं. घटनात्याच, फक्तनावंबदललेली. अफगाणिस्तानऐवजीइराक, गुजरातऐवजीअसाम, बंगारूऐवजीजूदेव, सिंघलऐवजीतोगडिया, देशमुखऐवजीशिंदे, तेलगीऐवजी…. फक्तनावंबदललीकीवास्तवतसंचदिसतं. दुर्दैवानंतेवढंचवाईट. तेव्हाअसंवाटलंकीत्याच्याकडेबघणंचजराटाळूया. आपणखरंचसामान्यमाणसं. सतराशेकोटीम्हटल्यावरआपणहमखासआणिवारंवार ‘शून्यकिती?’ चाघोळघालणार. एकडिसेंबरजागतिकएड्सदिनम्हणूनपाळलाजातो. काहीजण (अगदीनॅशनलएड्सकंट्रोलऑर्गनायझेशनसुद्धा…) हादिवस ‘साजरा’करतात. अवघडायलाहोतं. गेल्यावर्षातजगभरात30लाखव्यक्तीयाआजारालाबळीपडल्या… त्यांच्यास्मृतीतदु:ख-गांभीर्यानीसहभागीहोण्याचाहादिवस… आणिभयानकवेगानंअजूनहीपसरतचअसणार्‍यायासाथीलाआपल्यापरीनेअटकावकरण्यासाठीमन:पूर्वककंबरकसण्याचा, साजरेकरण्याचानव्हे. आपल्याएवढ्याप्रयत्नांनंतरहीगेल्यावर्षातआत्तापर्यंतच्याइतिहासातीलसर्वाधिकलागणझाली… जगभरातसुमारे50लाखलोकांना. त्यापैकीभारतातकिमान6लाखजणांना. Read More
