शाळेत पहिल्या वर्गाची मुलं पाढे आणि उजळणी घोकतायत जोरजोरात गुरुजी टेबलावर पाय पसरून जांभई देतायत. मुलं दुसरीत जातात. शाळेच्या गणवेशात आवळलेली मुलं डोययावरची दप्तरं खाली ठेवून गुरुजींचा चट्ट्यापट्ट्यांचा बुशशर्ट पाहून थकून गेलीयत्. कपाळावर आठ्या चढवून गुरुजी वेत मारतायत सपासप मुलाची Read More
1983 सालची गोष्ट. तेव्हा मी इयत्ता सहावीत, मुलींच्या शाळेत शिकत होते. मी आणि माझ्या वर्गमैत्रिणी, आम्ही शाळा सुटल्यानंतर नाटकाच्या प्रॅयिटसला जात असू. एका नाट्यप्रेमी संस्थेचं हे नाटक होतं. त्यात आम्ही चौघी वर्गमैत्रिणी भूमिका करणार होतो. आमचा छान ग्रुप तयार झाला Read More
लोकमान्य टिळकांच्या चितेच्या साक्षीने एका सोळा-सतरा वयाच्या किशोराने मनोमन प्रतिज्ञा केली. ‘मी माझे जीवन ब्रह्मचारी राहून राष्टसेवेला अर्पण करीत आहे.’ या किशोरवयीन मुलाचे नंतर सर्वांना परिचित झालेले नाव म्हणजे ‘मामा क्षीरसागर’. सदैव कार्यरत, सदैव प्रसन्न, डोळ्यांत प्रेमळ सहानुभूतीचे भाव, तुमच्या Read More
जरा मुलगा किंवा मुलगी चाला-फिरायला, बोला-सांगायला लागली, थोडं समजायला लागलं की त्याला/तिला शाळेत घातलं जातं. आपल्या समाजात हे असंच आहे. नाहीतरी मुलाला घरी बसवून करणार काय? त्याला बिघडवायचं थोडंच आहे? आणि मुलाला शिकवण्यासाठी शाळेव्यतिरिक्त दुसरं ठिकाण तरी कुठे आहे आपल्या Read More
हाअंकहातातपडेलतेव्हागणेशविसर्जनहोऊनवातावरणथोडसंशमलेलंअसेल. गर्दी, गोंगाट, गडबड, उत्साहयालामिळालेलाहाछोटासाब्रेक, स्वल्पविरामचअसेल, कारणपाठोपाठयेतचआहेतनवरात्र, दिवाळी. हेलिहितअसतानाबाँबस्फोटाच्याविषण्णआणिकरुणघटनेचंसावटमनावरआहेआणिकुंभमेळ्यातल्याचेंगराचेंगरीचंवास्तवही. शहरातदिसतोआहेगणेशोत्सवाचाअनावरउत्साहआणित्यामागेदिसतोतोलोकांच्यामनातलाताण. पंधरा-पंधरादिवसअंगावरयेणारीगर्दी, टॅफिकजॅम, हवेतवाढलेलंप्रदूषण, प्रचंडगोंगाट. घरसोडूनबाहेरपडूचनयेअशीवेळआणणारा, लवकरबर्‍यानहोणार्‍याडसनाच्याआजारांनीचिंतातुरझालेला. भक्ती, श्रद्धायातअभिप्रेतअसणार्‍याआंतरिकशांतीलायामधेजागाकुठेआहे? आणिमाणुसकीला? गेल्याचआठवड्यातलाप्रसंग. तीनवर्षांच्याआजारीलेकरालात्याचीआईदवाखान्यातघेऊननिघालीहोती. पावसाचीभुरभुरहोती, पणरिक्षास्टँडघराजवळचहोता. अनेकरिक्षाछानओळीनंउभ्या. यापावसातहीचकाचक. सर्वांनाहारघातलेले. कायप्रकारआहेअसाविचारकरतचतीरिक्षातबसायलालागली. शेजारीचडायव्हरहोते. ज्यांचीअसेलतेयेतीलचअसंमनातयेतअसतानाचकानावरशब्दपडले, ‘ताईदिसतनाहीका? रिक्षाखालीनाहीए.’ ‘मुलगाआजारीआहे. दवाखान्यातजायचंय, प्लीजसोडाना, पुढच्याचौकातरिक्षापर्यंततरी.’ ‘सत्यनारायणाचीपूजाआहे, जमणारनाही.’ असंम्हणूनत्यासर्वांनीपुन्हागप्पांकडेमोर्चावळवला. हेसांगतानाहीतिच्याडोळ्यातपाणीतरळलं. त्यातझाल्याप्रकाराबद्दलचाउद्वेग, Read More
या अंकात… संवादकीय – सप्टेंबर २००३ का जावं शाळेत? – लेखक – के. आर. शर्मा, अनुवाद – अमिता नायगांवकर मानवी ऊर्जेसाठी प्रयोगशीलता – देवदत्त दाभोलकर शिक्षा – वृषाली वैद्य शाळा – हिंदी कवी – बंशी माहेडरी, मराठी अनुवाद – चंद्रकांत Read More
